‘Onacceptabel hoe met belastingplichtigen wordt omgegaan’

LINKEDIN artikel Paula Bouwer: 13 maart 2025

Op 25 januari 2025 heeft KPMG het 330 pagina’s tellend ‘Onderzoek Risico Analyse Model (RAM) bij Belastingdienst, Dienst Toeslagen en Douane’ geleverd aan Directoraat-Generaal Belastingdienst. Tijdens een commissiedebat op 13 maart 2025 is dit onderzoek besproken in de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Lees hier alle informatie:

Uitkomsten extern onderzoek Risico Analyse Model (RAM) – Toeslagenaffaire

Hoe een Excel-bestand uitgroeide tot een monster

‘Ik ben enorm geschrokken. Wat hier gebeurt, is ongekend. Het is onacceptabel hoe er met belastingplichtigen wordt omgegaan’, aldus Nicolien van Vroonhoven.

Gestart met een excel bestand op kantoor Roermond bij afdeling MKB; uitgegroeid tot een massaal werkend toezichtsysteem. Alle bedrijven en burgers zijn van 1998 tot en met eind 2024 in het RAM-systeem opgenomen. Uiterst gevoelige informatie uit 69 bronnen met gevoelige persoonlijke en financiele informatie. Tweede nationaliteit, gezondheidsgegevens, boetes, strafrechtelijke veroordelingen, fraudesignalen konden ingezien worden en in lijsten (extracties) verwerkt worden en gedeeld worden. Selecties konden worden gemaakt aan de hand van o.a. risicoscores.

18 manieren waren er om te zoeken, zoals:

👓 postcode

👓 nationaliteit

👓 KVK

👓 omzetcijfers

👓 jaartotalen omzetbelasting

👓 boetes van omzetbelasting of loonheffing

Wat kon je vinden?

👓 autogegevens

👓 notaris-akten

👓 taxaties

👓 WOZ-waarden

👓 toeslagen: kinderopvang, huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget (boven 10.000 euro extra punten)

👓 kadaster

👓 correcties op aangiften

👓 naheffingen

👓 FSV aantekeningen

👓 inkomstenbelastinggegevens

👓 UWV

👓 WIA

👓 loonheffinggegevens

Zelfs een handige tool:

👓 een link naar Google Streetview

Is hier een wettelijke basis voor?

Staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen zegt dat het systeem bedoeld was om een beeld te krijgen. Niet om door de héle Belastingdienst gebruikt te worden. Teveel mensen hadden toegang tot het systeem. Er is geen fiscale rechtvaardigingsgrond voor de selecties.’

50.000 burgers in 14 spreadsheets opgenomen

Risicoprofilering kwam in 112 van de 250 tabellen voor die gevonden zijn door KPMG. Hier staan 50.000 burgers op.

 

De accent op risicoprofilering viel Dogukan Ergin op. ‘Het is Big Brother. Het

ongebreideld gebruik maken van gegevens is ongeëvenaard. Iedereen had toegang, er was géén datalogging. Een open deur voor datacriminelen, die adresgegevens stelen en kentekengegevens doorverkopen.

Éen speurhond die niet op geuren afgericht is maar op mensen met een migratieachtergrond.’

De staatssecretaris heeft toegezegd dat er een onderzoek komt naar de gevolgen voor de 50.000 burgers en ondernemers die op de selectielijsten voorkomen. Het resultaat wordt in juni 2025 verwacht.

Ook zal er een onderzoek komen naar de hoogte van incassokosten.

Er zijn nog steeds 12 systemen in gebruik die vergelijkbaar zijn met RAM.