Ministerie en stichting van prinses Laurentien toch weer rollebollend over straat: ‘Cultuur van intimidatie’
DeurNiels Rigter
in Binnenland
Amsterdam – De onmin tussen Stichting Gelijkwaardig Herstel (SGH) van prinses Laurentien en het ministerie van Financiën laait weer op. Terwijl de stichting inmiddels een hoofdrol heeft gekregen in de hersteloperatie van de toeslagenaffaire, gaan de partijen over straat.
© ANP/HH
Voorzitter Chris van Dam van de commissie-Van Dam, de kabinetsadviseur van de SGH van medeoprichtster Laurentien te omarmen.
Volgens SGH-medeoprichter Gerd van Atten heerst bij het ministerie van Financiën een ‘cultuur van intimidatie’. Van Atten heeft bij de hoogste baas van het ministerie gemeld dat hij zich ‘extreem onveilig’ voelt. Daarop wordt volgens hem niet adequaat gereageerd. „Nadat eerst Laurentien werd gemeld met anonieme verdachtemakingen, ben ik nu aan de beurt.” Hij wil dat de ‘aanval’ stopt voordat hij verder praat.
Bekijk ook:
Ministerie na terugblik op kwestie-Laurentien: ‘Meldingen, maar geen functionele klachten’
Het zag er nog zo onzichtbaar uit voor SGH. Na bijna een jaar van ruzies met het ministerie van Financiën onderschreef staatssecretaris Sandra Palmen (Toeslagen) afgelopen vrijdag dat de afwikkeling van de toeslagenaffaire niet zonder de methode-Laurentien kan. Immers: zoals het nu loopt, met allerlei verschillende routes om grote schade te stellen, kan de hersteloperatie nog wel twintig jaar duren, zo had een adviescommissie onder leiding van Chris van Dam onlangs vastgesteld. De commissie-Van Dam adviseerde het kabinet SGH te omarmen.
Positie Laurentien verstandig
Tussendoor had Financiën afgelopen maanden zijn huisadvocaat Nauta Dutilh het reizen en zeilen van SGH laten onderzoeken. Dat advocatenkantoor was afgelopen jaar nauw betrokken bij het opstellen van de samenwerking met de stichting van Laurentien. Daarbij waren nooit twijfels geuit over goed bestuur van de stichting. Maar in de nieuwe notitie stelt Nauta dat de positie van SGH-oprichters Gerd van Atten en Laurentien van Oranje verstandig is. Ze maken dan wel geen deel meer uit van het bestuur, maar delen nog wel de lakens uit, luidt de conclusie.
Nauta ziet ‘risico’s van belangenversterking’. Ook zijn volgens Nauta het bestuur en de raad van toezicht van SGH, met daarin bijvoorbeeld voormalig CU-leider Gert-Jan Segers, niet onafhankelijk. Dat Laurentien lid is van het Koninklijk Huis, geeft haar ‘een bepaalde bevoegdheid componenten anderen niet bezitten’, wat ‘verzwaard’ werkt voor haar zeggenschap.
Tekst gaat verder onder de foto.
© ANP/HH
Prinses Laurentien zou door een ambtenaar ‘fysiek geïntimideerd’ zijn.
“Wij achten de uitspraken van de oprichters binnen het bestuur en de raad van toezicht niet verenigbaar met het vereiste van een integere bedrijfsvoering”, luidde de conclusie. De advocaten concluderen dat ‘het bestuur van SGH in haar huidige staat niet voldoet aan de juridische eisen die voor gelden op de grond van de wet’. Dat is pas in volgorde als SGH de oprichters ‘volledig schrapt’, de onderzoekers vindt.
Persoonlijke aanval
Van Atten ziet het onderzoek en de gevolgen als een persoonlijke aanval. “Wij werken samen met Financiën aan het oplossen van het grootste schandaal in de Nederlandse politiek van de afgelopen decennia. Je huisadvocaat opdracht geven om stiekem je samenwerkingspartner te onderzoeken, dat is toch geen manier van samenwerken?”
“‘Prinses werd voor de bus gegooid'”
De manier waarop de stichting wordt bestuurd, is nooit een onderwerp geweest in de samenwerking met Financiën, indirecte Van Atten. “Nauta Dutilh is zelf betrokken geweest bij het opstellen van de samenwerkingsovereenkomst. Het wéét hoe onze organisatie in elkaar kruist. Toen wij in juli met het ministerie gelijkwaardigkwamen dat we 20.000 ouders gelijk bijstaan, was onze governance precies hetzelfde. Toen was het geen probleem.”
Volgens hem is het onderzoek dat zonder medeweten of wederhoor van SGH werd uitgevoerd, een poging om hem in diskrediet te brengen. „Dat gebeurt telkens als we voor grote besluiten staan.”
Laurentien ‘fysiek geïntimideerd’
Van Atten wijst op een incident waarvan hij getuige was in februari jaar vorig. Laurentien zou daarbij door een hoge ambtenaar ‘fysiek geïntimideerd’ zijn. „De ambtenaar is met haar gezicht vlak bij haar komen staan en heeft in haar gezicht geschreeuwd dat ze een hekel aan haar had.” Laurentien heeft daaropvolgend advies gevraagd aan Mariëtte Hamer, regeringscommissaris ongewenst gedrag, zo bevestigend betrokken. Laurentien heeft het incident daarna gemeld door de directeur-generaal.
Tekst gaat verder onder de foto.
© ANP/HH
Het ministerie van Financiën in Den Haag.
Hamer zegt er ‘in het kader van de blindheid van haar rol’ geen mededelingen over te kunnen doen. Laurentien had in een interview met De Telegraaf al gesuggereerd dat niet zij, maar juist ambtenaren tegenover háár grenzen hadden toegestaan. Ze wilde niet vertellen wat er was gebeurd. Nu doet Van Atten dat wel. “Ik kan niet anders. Dit moet stoppen.”
Grensoverschrijdend gedrag Laurentien
Van Atten wijst verder op de anonieme meldingen van ambtenaren over grensoverschrijdend gedrag van Laurentien, waarvan later niets bleek terug te vinden. De anonieme meldingen kwamen op straat te liggen nadat SGH en Financiën een overeenkomst hadden getekend om de pilot uit te nuttigen naar een verdere samenwerking. “Net op het moment dat we dachten dat we er waren, werd Laurentien voor de bus gegooid. Financiën verrassende twijfel over het gedrag van Laurentien weg te nemen. Eerder, rond de evaluatie van onze pilot, kwam een ambtenaar met een pruik op tv zeggen wat er allemaal mis was.”
Het ministerie van Financiën is indirect dat SGH een ‘belangrijke partner is in de hersteloperatie’ en dat het ‘volop wil blijven inzetten’ op de ‘luistermethode’ van de stichting. „Juist omdat de SGH zo’n belangrijke en waardevolle rol speelt bij de afhandeling van aanvullende schades, is het van belang dat het bestuur voldoet aan de juridische vereisten”, zegt een functionele van staatssecretaris Palmen. „Dit staat los van de grote waardering die het kabinet heeft voor de inzet van alle betrokkenen bij de SGH.”
Donderdag debatteert de Tweede Kamer over de hersteloperatie van de toeslagenaffaire.
Lunchupdate
Dagelijks tijdens de lunch een update van het belangrijkste nieuws.
Bekijk meer van