Het zou nog jaren duren voordat de gedupeerden van de toeslagenaffaire de compensatie ontvangen die hun is beloofd, maar daar zijn zij het niet mee eens. “We willen dat er echte aandacht wordt gegeven aan dit schandaal. Het lijkt erop dat alles wat er nu speelt, buiten de affaire om, meer geïnteresseerden dan wij.” 

16 april 2022, Rotterdam

Het is een mooie zaterdagmiddag in Rotterdam. Op het Kruisplein staat een podium met een groot scherm, ‘Samen tegen onrecht’ staat erop. Op het plein staan ​​portretten van gedupeerde families met hun verhaal erbij. Er zijn een paar honderd mensen aanwezig waarvan vele protestborden vasthouden waarbij teksten staan ​​zoals: ‘hoe lang moet ik nog wachten?’ en ‘help de kinderen!’. De mensen staan ​​in groepjes te praten en wisselende verhalen uit. Ze wachten geduldig op de aftrap van de actie.

Het programma wordt geopend door journalist en presentatrice Amber Kortzorg: “Afgelopen week zei de minister-president dat het nog vele jaren kan duren voordat alle ouders krijgen waar zij recht op hebben. Ik kan mij nauwelijks voorstellen welk gevoel dat teweeg moet brengen. Dat je niet gezien wordt door Den Haag, dat je nog altijd voor gerechtigheid moet vechten en dat je het gevoel hebt dat je er alleen voor staat. Maar vandaag laten wij zien dat het niet zo is, laat jíj zien met je aanwezigheid dat het niet zo is.” Het publiek luistert aandachtig en sommige mensen knikken mee met wat Kortzorg zegt. Ze staan ​​hier om steun te bieden aan elkaar en aan alle andere gedupeerden van de toeslagenaffaire die er niet bij kunnen zijn.

De affaire 

De toeslagenaffaire is al tijd in het nieuws. In de tijdlijn hieronder wordt het ontstaan ​​hiervan in een notendop uitgelegd. Het laat de aanleiding van de steunmanifestatie zien.

De compensatie 

Er zijn vier verschillende regelingen om de schade van de gedupeerden zo goed mogelijk te compenseren, deze zijn terug te vinden op de website van de Belastingdienst. Allereerst de Catshuisregeling, dit is de afspraak dat alle gedupeerde ouders 30.000 euro ontvangen. Verder is er de compensatieregeling voor mensen, terwijl achteraf blijkt dat ze wel recht hadden op kinderopvangtoeslag, maar waar de Belastingdienst vooringenomen van niet vond. Daarnaast heb je de hardheidsregeling, voor degenen die in de problemen zijn gekomen doordat de regels te sterk werden toegepast. Als laatste is er de O/GS-tegemoetkoming, deze is voor de gedupeerden die onterecht bestempeld werden met ‘Opzet of Grove Schuld’. Vaak gebeurde dit omdat ze foute informatie gaven bij hun aanvraag voor kinderopvangtoeslag.

In sommige gevallen worden de regelingen automatisch toegepast, maar soms moeten de gedupeerden er zelf achteraan zijn. Volgens de Raad voor de rechtspraak is dit proces onduidelijk voor de ouders. Ook voor de organisaties zijn de regelingen die moeten worden uitgevoerd het lastig. Het maakt de kans groter dat er opnieuw fouten worden gemaakt, waardoor de gedupeerden weer geld moeten terugbetalen.

Afsluiten 

 “Fouten kunnen gemaakt worden in enorme grote zaken”, zegt Chantalle Schmitz, gedupeerde en bestuurder van Stichting Gedupeerde Ouders. Volgens haar is er echter geen oplossing voor de schade die is aangericht: “Goedmaken kun je niet meer, met geen geldbedrag. Dat weten we allemaal, maar ik denk dat het na al die jaren wel tijd wordt om dit te kunnen afsluiten.”

Een groot deel van de schade wordt mentaal aangericht bij de gedupeerden. “Psychisch is het heel zwaar. Het probleem is dat je in het begin gaat twijfelen: ‘heb ik dan misschien iets fout gedaan?’. Later ga je geloven dat je het zelf bent geweest. Dan krijg je ineens te horen: ‘misschien was je het toch niet’. Daarom ga je weer twijfelen. En dan heb je ook nog de financiële problemen om de maand maar goed door te komen”, zegt Dennis de Knegt, gedupeerde en bestuurder Stichting Gedupeerde Ouders. gedupeerden kampen met problemen die invloed hebben op hun dagelijks leven, zo ook Chantalle Schmitz: “Je denkt direct dat iemand kwaad van je wil, in plaats van dat je veel het goede in diegene ziet. Je blijft een beetje op afstand; een mens moet eerst laten zien dat hij te vertrouwen is.”

“Bij de spaarders die belasting moesten betalen was er een heel proces gedeeltelijk bleek dat dit onterecht was en dat werd toen binnen een maand defect. Maar zo’n toeslagenaffaire, waarvan iedereen vindt dat het een schandaal is, kunnen ze onmogelijk oplossen omdat ze de maatschappij te ingewikkeld hebben georganiseerd”, zegt Theo Coşkun, fractievoorzitter SP in de gemeenteraad van Rotterdam. Hij geeft hier als voorbeeld uithuisplaatsing van kinderen aan: “Jeugdzorg kijkt naar de belangen van het soort, die kijkt niet naar hoe het komt dat het gezin in de situatie terecht is gekomen. Dus ook niet of zij belaserd zijn door de Belastingdienst, of wat dan ook. Dan haalt de soort weg en hoe langer een soort weg is, hoe ingewikkelder het is om het terug te krijgen. Dat maakt het zo lastig; de regels ter bescherming van het soort.”

Hetzelfde riedeltje 

“Er zijn een hoop mensen die helemaal niks met de toeslagen te maken, maar zich wel aangemeld hebben. En er zijn ook een paar die ook echt erdoorheen zijn gekomen, mensen die geen kinderen hebben. Zij hebben 30.000 euro gekregen”, aldus Schmitz. Dit zou blijken dat er mensen recht op geld krijgen, dat is ook wat er in het begin is gebeurd waardoor de toeslagenaffaire is ontstaan. “Het is eigenlijk een terugkerend riedeltje. Mensen sterven nergens wat mee te maken hebben melden zich toch aan willen ze zien geld”, zegt De Knegt.

Maatwerk 

De affaire is volgens Chantalle Schmitz niet opgelost door geld te geven aan de gedupeerden. “Ze dachten natuurlijk met die 30.000 euro het grootste deel te kunnen oplossen, maar de waarheid is dat ze gewoon verkeerd hebben berekend wat voor schade er is ontstaan.” Het herstel moet dieper gaan, op dit moment is het te diepgaand. Ieders leed is anders, maar de regelingen sluiten daar niet op aan. “Er zijn heel veel individuele gevallen, niemand is exact hetzelfde. De een heeft problemen met de jeugdzorg, de ander met de huisbaas. Het zijn aparte casussen, dus die moet je apart oplossen”, zegt Coşkun.“Ze moeten niet naar de richtlijnen kijken, maar naar wat er echt moet gebeuren. De regels zijn er niet voor niks, maar die zijn er ook niet om oplossingen tegen te werken. Ambtenaren kunnen ze niet veranderen, maar politici kunnen dat wel. Die zijn in staat om ze aan te passen. Voordat we goede politici nodig hebben die dat durven, die zich niet achter de regels verschuilen.”