Sophie van Gool
De babyboete is te hoog
10 dec ’23 12:00
Bewaar artikel in Mijn Nieuws
In Nederland worden steeds minder kinderen geboren, meldt het CBS. Het geboortecijfer is met 1,49 kinderen per vrouw nog nooit zo laag geweest. Goed nieuws voor het klimaat: elk kind dat niet geboren wordt scheelt 58,6 ton CO2 per jaar.
Maar als níemand meer kinderen krijgt is er ook een probleem. Wie moet de AOW betalen? Wie gaat het groeiende aantal ouderen verzorgen? En wie moet straks zonnepanelen ontwerpen en installeren?
Bevolkingsgroei gaat ons allemaal aan. Kijk naar Zuid-Korea, met het laagste geboortecijfer ter wereld (0,81). Sinds een paar jaar krimpt de bevolking. Steden verdwijnen, kleuterscholen worden omgebouwd tot verzorgingstehuizen, en verloskundigenpraktijken maken plaats voor uitvaartcentra.
Hoewel we collectief profiteren van kinderen (human capital!) zijn de kosten grotendeels voor het individu. Of preciezer gezegd: voor de moeder. De babyboete is het effect dat kinderen krijgen op je inkomen heeft. In Nederland is die boete voor vrouwen gemiddeld 46%. Voor mannen? Nul. Er zijn zelfs studies die wijzen op een positief effect voor mannen (’the fatherhood bonus’). Vader betekent in de ogen van werkgevers namelijk ‘kostwinner’ en dat staat gelijk aan ‘belangrijk’ en ‘verantwoordelijk’. Hij heeft natuurlijk een hoger salaris nodig om voor zijn gezin te zorgen.
‘De babyboete is het effect dat kinderen krijgen op je inkomen heeft. In Nederland is die boete voor vrouwen gemiddeld 46% en voor mannen nul.’
Het geboortecijfer schommelt mee met het vertrouwen in de toekomst. Ook het CBS wijst op onzekere tijden en een moeilijke woningmarkt. Maar misschien is er meer aan de hand. Vroeger hing het geboortecijfer samen met het inkomen van een land (hoe hoger, hoe minder kinderen) en de arbeidsparticipatie van vrouwen (idem). De laatste twee decennia gaat dat niet meer op, zien onderzoekers.
Een bepalende factor is nu of vrouwen een carrière en kinderen goed kunnen combineren. Is dat het geval, dan krijgen vrouwen kinderen én blijven ze werken. Dwing je vrouwen om te kiezen tussen loopbaan of gezin, dan komen er minder kinderen én werken er minder vrouwen.
Wie het geboortecijfer en de arbeidsparticipatie hoog wil houden, moet moeders dus meer ondersteunen, en daarmee de babyboete eerlijk delen. Daarvoor wijzen de onderzoekers op vier factoren: publieke kinderopvang en betaald verlof, gunstige sociale normen voor werkende moeders, flexibiliteit van de arbeidsmarkt en vooral: een grotere bijdrage van vaders.
Een illustratie van deze bevindingen uit de wetenschap zagen we recent in het FD. De verslaggevers vroegen de 36-jarige managing partner van een Zuidas-kantoor hoe hij zijn gezin met zijn baan kon combineren. ‘Mijn vrouw werkt drie dagen, dat maakt het mogelijk’, bekende de topman besmuikt.
Ook in jonge gezinnen landt de babyboete nog veel te vaak op de oude plek.
Sophie van Gool is econoom en oprichter van Salaristijger.
Lees het volledige artikel: https://fd.nl/opinie/1499394/de-babyboete-is-te-hoog