Kindertoeslagaffaire

‘Pijnlijk vind ik dat de burgers bij de rechters geen bescherming vonden. Ik dacht altijd dat je als burger hiervoor bij de rechter terecht zou kunnen. ‘- Chris van Dam, voorzitter van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag

Het meest pijnlijke wat ik tegenkwam was dat ouders jarenlang als fraudeurs werden gezien en zelfs niet bij hun eigen vertrouwde omgeving terecht konden. ze werden zo in hun kern geraakt!

Bij de presentatie van het rapport sprak Chris van Dam de volgende woorden: ‘Voor ouders is het allerbelangrijkste dat hun schade gecompenseerd wordt. Er zijn excuses aangeboden maar het herstel is nog niet gerealiseerd’.

In het programma ‘De Verwondering’ kun je als je hieronder op de link klikt een boeiend vraaggesprek met Chris van Dam bekijken, voorzitter van de Parlementaire Onderzoekscommissie Kindertoeslagaffaire. Eerst vertelt hij over zichzelf, zijn huwelijk, zijn trouwringen, over hoe hij het leven ziet, wat hij gedaan heeft. Na 17 minuten vertelt hij over zijn rol in de toeslagaffaire en doet hier openhartige persoonlijke uitspraken (die recht doen aan wat de ouders hebben meegemaakt.)

Hier heeft Chris van Dam hele pijnlijke dingen gezien. Dat burgers geen bescherming genoten van de rechters. Dat mensen jarenlang als fraudeur werden gezien. Dat altijd over precedentwerking wordt gesproken omdat men bang is verantwoordelijkheid te nemen.

Hij is een warm voorstander van mediation. Een waardevolle manier om in verbinding te komen en zo conflicten op te lossen. Je legt dan contact met degene die je tegen komt. Je kunt heel veel bereiken als je je wapens laat zakken.  

 

Chris van Dam gemist? Start met kijken op NPO Start

Kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’

Het rapport ‘Ongekend onrecht’ toont een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid. Door een samenspel van harde regelgeving, vooringenomen handelen en vooral door geen gehoor te geven aan noodsignalen hebben tienduizenden ouders en kinderen hun leven zien veranderen in een moeras van ellende. Het kabinet biedt hier excuses voor aan, aan alle gedupeerde ouders en hun kinderen: dit had nooit mogen gebeuren.

Het kabinet neemt daarom een fors pakket maatregelen om de gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslag en hun kinderen sneller te helpen. Én om te voorkomen dat dit nog eens gebeurt. Dat staat in de kabinetsreactie op het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK), die de ministerraad vandaag aan de Kamer heeft aangeboden.

Het kabinet schrijft in zijn reactie:

‘Het rapport van de POK maakt pijnlijk duidelijk dat er veranderingen nodig zijn. In het systeem van toeslagen, bij de Belastingdienst, bij Toeslagen en bij de betrokken ministeries. Het rapport noodzaakt dat we kritisch kijken naar het functioneren van de hele overheid. Want we willen niet dat het nog een keer zo misgaat.’

Een nieuwe start voor ouders en kinderen

Het kabinet wil allereerst de gedupeerde ouders en hun kinderen sneller helpen. Alle ouders die gedupeerd zijn door de harde ‘alles of niets’-uitleg van de wet of door de buitensporige fraudejacht krijgen 30.000 euro uitbetaald. We voeren overleg met schuldeisers om met hen afspraken te maken dat het bedrag ook ten goede komt aan ouders en niet direct volledig verdwijnt in aflossing van schulden. Daarnaast verruimt het kabinet de compensatieregeling en neemt het in samenwerking met gemeenten contact op met alle gedupeerde ouders om te kijken hoe zij geholpen kunnen worden met problemen die zijn ontstaan op het gebied van zorg, wonen, werken en schulden. Het kabinet bekijkt ook hoe het gedupeerde kinderen kan helpen een goede toekomst op te bouwen. Alles is erop gericht om de ouders en hun kinderen een nieuwe start in hun leven te bieden.

Het bestaande stelsel van toeslagen is onhoudbaar. Het vraagt heel veel van mensen die een toeslag nodig hebben en leidt tot onzekerheid over terugvorderingen en nabetalingen. Het brengt mensen in problemen. Het kabinet wil daarom zo snel mogelijk beginnen met de uitwerking van een nieuwe regeling voor kinderopvang, waarbij de verantwoordelijkheid voor de financiering niet langer bij de ouders ligt en de complexiteit wordt verminderd. Later zullen ook de andere toeslagen volgen. Het hervormen van het stelsel duurt jaren. Het is belangrijk om tijdens een langjarige stelselhervorming ook oog te houden voor een goede uitvoering van het bestaande toeslagenstelsel.

Echt luisteren

Het rapport van ‘Ongekend onrecht’ maakt duidelijk dat de overheid beter moet luisteren naar kritische geluiden van bijvoorbeeld ouders, advocaten, media en toezichthouders. Noodkreten van gedupeerde ouders werden bij de kinderopvangtoeslag te lange tijd niet opgepakt.

Het kabinet wil dat alle delen van de Rijksoverheid signalen over mogelijke problemen sneller oppakken, onder meer door nog meer gebruik te maken van burgerpanels en door de band tussen beleidsmakers en de uitvoering verder te versterken. Ook komt er meer aandacht voor de controle of wetten en regels goed werken in de uitvoering en worden die als dat niet zo is aangepast.

De overheid gaat daarnaast op zoek naar regels die in de praktijk hard uitpakken en mensen in de knel kunnen brengen. Regels zijn vaak te moeilijk, waardoor mensen onbedoeld de fout in gaan. Een foutje maakt iemand nog geen fraudeur.

Menselijke maat

Tegelijkertijd moet de dienstverlening bij alle onderdelen van de overheid beter. De Belastingdienst en Toeslagen breidt dit jaar het aantal plekken uit waar mensen langs kunnen komen met vragen en hulp. Het kabinet trekt extra geld uit zodat alle uitvoeringsorganisaties mensen beter kunnen helpen. Daarbij geldt het principe: Er is geen verkeerde deur. Mensen worden altijd op een begrijpelijke manier geholpen en niet ‘van het kastje naar de muur’ gestuurd.

Transparant

De POK is zeer kritisch over de informatievoorziening door de overheid. Ouders wisten vaak niet waarom hun toeslag werd stopgezet en de Tweede Kamer had grote moeite om de juiste informatie te krijgen.

Het kabinet wil hier radicaal verandering in brengen. De stukken die ten grondslag liggen aan een besluit van bewindslieden worden actief openbaar gemaakt. Het kabinet zal ook transparanter zijn bij het openbaar maken van stukken die zijn gemaakt voor intern beraad. In stukken voor intern beraad die naar de Tweede Kamer worden gestuurd, zullen persoonlijke beleidsopvattingen niet worden weggelakt.

De minister-president zal op korte termijn de besluitenlijst van de ministerraad publiceren, op de dag van de vergadering. Later wordt daar ook een geannoteerde besluitenlijst aan toegevoegd.

Als eerste stap publiceert het kabinet vandaag alle stukken die aan de ondervragingscommissie zijn geleverd vandaag op de website http://informatiepuntkinderopvangtoeslag.rijksoverheid.nl. De informatie die gaat over de problemen met de kinderopvangtoeslag is niet gelakt, op enkele vertrouwelijke stukken na.

Documenten

  • Kamerbrief met reactie kabinet op rapport ‘Ongekend onrecht’

    Minister-president Rutte stuurt de reactie van het kabinet op het rapport ‘Ongekend onrecht’ van de Parlementaire …

    Kamerstuk: Kamerbrief | 15-01-2021

  • Kabinetsreactie rapport “Ongekend onrecht” – samenvatting

  • Kabinetsreactie rapport “Ongekend onrecht” – samenvatting
    De overheid heeft veel ouders met een kinderopvangtoeslag groot onrecht aangedaan. Het is een
    zwarte bladzijde in de geschiedenis van de overheid. De conclusies van de parlementaire
    ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag vervullen ons met een diep gevoel van schaamte. Aan
    alle getroffen ouders en hun kinderen bieden wij onze welgemeende excuses aan. Het onrecht dat
    hen is aangedaan moet worden rechtgezet. Om herhaling te voorkomen en het vertrouwen in de
    overheid te herstellen moet er veel veranderen. Dit mag nooit meer gebeuren.
    Genoegdoening ouders
    Ouders moeten genoegdoening krijgen. Dat is nu het belangrijkst. Herstel van vertrouwen in de
    overheid begint daar. We zorgen ervoor dat ouders die in de problemen zijn gekomen door de
    kinderopvangtoeslag ruimhartiger worden geholpen. We betalen € 30.000 aan alle ouders die
    gedupeerd zijn door de harde regels en buitensporige fraudejacht. We maken afspraken met
    schuldeisers zodat het bedrag niet direct volledig verdwijnt in aflossing van schulden. We bieden de
    gedupeerde ouders ook aan te helpen als ze door ons andere problemen hebben gekregen. Alles is
    erop gericht deze ouders en hun kinderen een nieuwe start in hun leven te geven.
    Stoppen met toeslagen in huidige vorm
    Het systeem van toeslagen moet helemaal anders. Het is nu te ingewikkeld. De risico’s liggen teveel
    bij de mensen die de toeslag aanvragen. Als er iets verandert in hun leven, moeten mensen achteraf
    te vaak en te veel terugbetalen. Daarnaast is de controle door de overheid om fraude te voorkomen,
    doorgeschoten. Al bij kleine fouten konden mensen keihard worden gestraft. Het huidige
    toeslagenstelsel willen we daarom aanpassen. Dat kan niet zomaar van de ene op de andere dag.
    Het zal nog jaren duren, daar moeten we realistisch in zijn. In de tussentijd gaan we het huidige
    systeem verbeteren om te voorkomen dat er nog een keer dingen zo ontzettend misgaan.
    Leren van de praktijk: signalen serieus nemen
    De overheid moet open staan voor wat er beter kan. Met signalen van ouders, hulpverleners en de
    rechtspraak werd te weinig gedaan. Als de overheid geen oog heeft voor de praktijk, leert ze ook
    niet van wat er misgaat. Daarom zorgen we ervoor dat ambtenaren en politici veel vaker spreken
    met mensen uit de praktijk. We gaan beter kijken of regels wel uitpakken in het dagelijks leven zoals
    ze zijn bedoeld.
    Versterken dienstverlening van de hele overheid
    Het moet makkelijk zijn om hulp te krijgen van de overheid. Wie informatie en uitleg wil, moet dat
    krijgen. Als mensen vastlopen, komen er meer alternatieven. Via de telefoon en beeldbellen bij de
    Belastingdienst en Toeslagen bijvoorbeeld. We gaan er ook voor zorgen dat mensen met vragen of
    problemen op veel meer plekken langs kunnen komen voor hulp. Als ze niet bij het juiste loket zijn,
    helpen we ze om het juiste loket te vinden zodat ze daar goed worden geholpen. Voor mensen in
    schrijnende situaties heeft de Nationale Ombudsman aangegeven vaker direct in actie te willen
    komen, als mensen er bij de uitvoeringsorganisatie of gemeente niet doorheen komen.
    Wet- en regelgeving en de menselijke maat
    De overheid moet streng zijn waar nodig en zacht waar het kan. De overheid is te vaak te streng
    geweest als burgers geld moesten terugbetalen. Mensen moesten dan te snel teveel terugbetalen.
    Daardoor kwamen ze in de problemen. In de toekomst gaat dat anders. Als mensen geld moeten
    terugbetalen, krijgen ze dat zo snel mogelijk te horen. Ze krijgen de tijd en hulp die ze nodig hebben
    om terug te betalen. Zo voorkomen we dat schulden enorm oplopen en mensen in grote problemen
    komen. De overheid gaat op meerdere terreinen kijken of regels en wetten te streng zijn en mensen
    in de problemen kunnen brengen. Dat doen we onder meer via burgerpanels. Regels zijn vaak te
    moeilijk waardoor mensen onbedoeld de fout in gaan. Een foutje maakt iemand nog geen fraudeur.
    We gaan beter kijken of iemand gewoon een fout heeft gemaakt of bewust de regels overtreedt.
    Discriminatie en het gebruik van nationaliteit
    De overheid heeft de tweede nationaliteit van burgers in risicosystemen gebruikt. Dat mag niet. De
    Nederlandse overheid werkt voor iedereen. Iedereen die bij de overheid aanklopt, heeft recht op
    een eerlijke behandeling. We gaan ervoor zorgen dat bij alle overheidsorganisaties wordt gecheckt
    of nationaliteit niet verkeerd wordt gebruikt. Gegevens over dubbele nationaliteit zijn bij de
    Belastingdienst uit de systemen verwijderd. Het opvragen van de nationaliteit van iemand om fraude
    te onderzoeken is niet meer mogelijk. We gaan medewerkers trainen om verantwoord met
    persoonlijke gegevens om te gaan. Discriminatie mag nooit meer voorkomen.
    Openheid is de standaard, de basis op orde
    De overheid moet meer en beter informeren. Het is voor de getroffen ouders heel moeilijk geweest
    alle informatie te krijgen waar ze recht op hadden. Daardoor wisten zij vaak niet eens waarom hun
    toeslag werd stopgezet. Ook ministers en de Tweede Kamer hadden niet alle informatie die nodig
    was. Daardoor konden ze niet goed controleren wat er precies aan de hand was. De overheid moet
    ook zelf haar informatie beter op orde krijgen. Over de kinderopvangtoeslag maken we alle stukken
    openbaar die naar de ondervragingscommissie (POK) zijn gestuurd. We gaan stukken waar de
    regering haar besluiten op baseert openbaar maken. In stukken die naar de Tweede Kamer worden
    gestuurd, zullen voors en tegens van een besluit die in de voorbereiding zijn besproken, worden
    vermeld. Er moet toezicht komen op hoe er met informatie wordt omgegaan.
    Tot slot
    Wat er is gebeurd, kunnen we niet terugdraaien. Daar bieden we onze excuses voor aan. Met de
    maatregelen en de diepgevoelde erkenning van de veroorzaakte pijn hopen we bij te dragen aan de
    verwerking van deze voor ouders en hun kinderen zware periode. We hopen stap voor stap het
    vertrouwen in de overheid weer op te bouwen.
    Om deze redenen heeft de minister-president het ontslag van het kabinet aangeboden aan de
    Koning
  •  

    Publicatie | 21-01-2021

Parlementaire enquête fraudeaanpak gaat dieper dan commisie-Van Dam

 

De Tweede Kamer gaat de fraudeaanpak van uitvoeringsinstanties als de Belastingdienst en het UWV aan een parlementaire enquête onderwerpen. De enquête gaat dieper dan het parlementaire onderzoek naar de toeslagenaffaire. Dit meldt RTL Nieuws.

Onder ede

Een parlementaire enquête is het zwaarste middel dat de Tweede Kamer tot haar beschikking heeft. Het Kamerbestuur stemde woensdag in met een enquête naar onder meer het gebruik van zwarte lijsten en extra controle op mensen met een dubbele nationaliteit. De getuigen die de enquêtecommissie oproept – ook ministers en staatssecretarissen – zijn verplicht om te verschijnen en onder ede verklaringen af te leggen.

Voor volgende zomer

Het onderzoek krijgt de naam ‘Fraudebeleid en Dienstverlening’ en neemt de werkwijze onder de loep van de Belastingdienst, het UWV, de IND en het Centraal Justitieel Incassobureau. Ook het Inlichtingenbureau, die voor gemeenten alle overheidsdata van bijstandsgerechtigden verzamelt en aan elkaar koppelt, wordt onderzocht. Directe aanleiding voor de enquête is de kinderopvangtoeslagaffaire en de onthullingen over zwarte lijsten bij de Belastingdienst. Het streven is de enquête nog voor zomer volgend jaar te houden. Meteen daarna vindt de aardgasenquête plaats naar de boringen en schade in Groningen.

Van Dam

De nieuwe parlementaire enquête volgt op de parlementaire ondervraging van de commissie-Van Dam naar de toeslagenaffaire (als gevolg waarvan het kabinet aftrad) en zal veel uitgebreider zijn. De commissie-Van Dam heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst.

Bron: RTL Nieuws

Gerelateerde artikelen

Publicatie:22 december 2020

“De grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden”
Deze uitspraak deed Cris van Dam, de voorzitter van de Parlementaire Onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag, in zijn toespraak bij de presentatie van het verslag van hun onderzoek.

“Wij hebben ons rapport de titel ‘Ongekend onrecht’ meegegeven. Ongekend omdat getroffen ouders jarenlang niet gezien zijn in wat hen is aangedaan. Ongekend gelet op de omvang van de schade die hen is aangedaan.
Als commissie constateren wij dat er sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag meerdere momenten zijn geweest waarop bewindspersonen en de ambtelijke top andere keuzes hadden kunnen maken, waarmee disproportionele gevolgen voor ouders hadden kunnen voorkomen, verminderd of gerepareerd.”

De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) heeft op 17 december 2020 haar eindverslag aangeboden aan Kamervoorzitter Khadija Arib. Dit verslag is gebaseerd de openbare verhoren die in november van dit jaar plaatsvonden en het onderzoek dat daaraan vooraf ging.

Lees hier de volledige toespraak en het eindverslag: