Europarlement walgt van toeslagenaffaire: ‘Schandvlek in de geschiedenis van de rechtsstaat’
Het Europese Parlement walgt van het Nederlandse toeslagenschandaal. Europa moet alles in het werk stellen om te voorkomen dat zich waar dan ook in Europa ooit nog dergelijke vormen van institutioneel racisme voordoen.
Frans Boogaard 05-10-22, 21:57 Laatste update: 06-10-22, 08:49
In een plenair debat vanavond, aangevraagd door Samira Rafaela (D66), kreeg zowel politiek Den Haag als Brussel er fors van langs. Nederlandse en andere Parlementsleden van links tot rechts hadden geen goed woord over voor de Nederlandse overheid, die duizenden gezinnen in het ongeluk stortte en veel gedupeerden nog steeds niet schadeloos heeft gesteld. ,,Rutte staat altijd vooraan om landen als Polen en Hongarije de maat te nemen. In plaats van de splinter in de ogen van anderen, kan hij beter naar de balk in zijn eigen oog kijken”, aldus Michael Hoogeveen van JA21.
Lees ook
Nathalie had 60.000 euro schuld, maar zo kwam zij er weer bovenop: ‘Het lag niet aan mij’
Onderzoekers: Fiscus merkte buitenlandse personen vaker als fraudeur aan
‘Neem verantwoordelijkheid’
Eurocommissaris van Gelijkheid Helena Dalli werd verweten dat ze niks heeft gedaan om het schandaal vanuit Brussel aan te pakken. ,,Neem uw verantwoordelijkheid, en zorg in elk geval voor een moratorium op algoritmen”, zo spoorde Rafaela haar aan. De Nederlandse belastingdienst gebruikte die om misbruik op te sporen en kwam door de computerprogramma’s automatisch bij mensen van buitenlandse afkomst en vaak met een laag inkomen uit. ,,Algoritmen zonder regels kunnen levensverwoestende gevolgen hebben. Mensen mogen nooit meer met lege handen tegenover een computer komen te staan”, aldus Kim van Sparrentak (GroenLinks).
Agnes Jongerius (PvdA): ,,We zitten al aan 25.000 slachtoffers en de teller loopt nog. ‘Dit was niet de bedoeling’, hoor je dan achteraf, maar de indruk blijft dat dit precies de bedoeling was.” Tal van Europarlementariërs, ook buitenlandse, vinden het schandalig dat Nederland na de aanvankelijke doofpotoperatie nu ook de schadeloosstellingen nog weer traineert. En volgens Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren) mag het daar niet bij blijven. ,,De regering moet daderschap erkennen en voelen wat ze heeft aangericht. Dit is het gevolg van een verzakelijkte neoliberale overheid die zichzelf kapot heeft bezuinigd.”
‘Willen daden zien’
De Maltese Eurocommissaris van Gelijkheid kreeg van het Parlement weinig krediet. Ze schermde met ‘een compendium met goede praktijken’ en Europese en nationale actieplannen. ,,Wij willen daden zien. Dit gaat wel over de rechtsstaat”, aldus het Parlement. Bovendien staat het gegevensmisbruik in Nederland niet op zichzelf, ook grensbewakingsdienst Frontex en Europol springen veel te makkelijk met persoonsgegevens om, aldus de Franse Groene Saskia Bricmont.
De Slowaakse christendemocraat Peter Pollák zei dat institutioneel racisme zonder enig politiek of justitieel gevolg ook in zijn land aan de orde van de dag is. ,,Roma-kinderen worden automatisch in scholen voor kinderen met een leerachterstand geplaatst. Hun toekomst wordt vernietigd op basis van hun naam of huidskleur.”
Geen reden voor meer daadkracht
Dalli zag in de felle kritiek van het Parlement geen reden voor meer daadkracht. Ook in haar slotwoord hield ze het op beloften voor ‘monitoring’, de overtuiging dat Parlement en Justitie de toeslagenzaak in Nederland verder goed afwikkelen en de hoop dat andere landen lessen trekken uit de vermelding van het toeslagenschandaal in haar jaarlijkse rechtsstaatsverslag. De scepsis was van de gezichten van tal van Parlementsleden af te lezen.